Sau “Ngàn năm áo mũ”, nhà nghiên cứu Trần Quang Đức tái xuất kể chuyện trà

Chuyện trà – Lịch sử một thức uống lâu đời của người Việt (Nhã Nam và NXB Thế Giới) là cuốn sách thứ hai của nhà nghiên cưu Trần Quang Đức, sau Ngàn năm áo mũ ra mắt vào năm 2013 nhanh chóng được gây được chú ý khi mang đến cho người đọc những kiến thức thú vị về lịch sử trang phục Việt Nam giai đoạn 1009-1945.

Vẫn nghiêm cẩn, công phu, sắc sảo như trong Ngàn năm áo mũ, nhưng thêm vào đó vẻ phóng khoáng, tươi mới từ những chuyến đi và những trải nghiệm riêng, Trần Quang Đức trở lại để kể về một thức uống có lịch sử lâu đời của người Việt.

“Quãng mười lăm năm trước, tôi hay lê la quán xá, sáng tối nã trà bồm như một thói quen, chưa thể nói là mê trà. Từ khi chơi thân với người bạn vong niên, được đãi toàn trà tuyệt phẩm, dần mới bén duyên thực sự với trà, về sau, dù leo núi hay ra sông, đều lăm lăm mang theo trà cụ. Trà bầu bạn, gắn liền với cuộc sống kể từ đó”, anh chia sẻ về mối duyên đến với trà của mình.

Chuyện trà – Lịch sử một thức uống lâu đời của người Việt là cuốn cẩm nang về trà được viết dựa trên sự khảo chứng, đối chiếu với sử liệu Việt Nam, Trung Quốc và phương Tây. Không chỉ mang tính khảo cứu, cuốn sách là sự hài hòa giữa sử liệu và những suy ngẫm của tác giả về chuyện xưa, chuyện nay cùng những thế thái nhân tình qua lá trà.

Cuốn sách dẫn dắt độc giả đi từ Trà nguồn cội – giống cây, tên gọi, thú vui uống trà, lần lượt qua Trà mộc mạc, Trà hương sắc – từ lối uống cổ truyền dân dã đến những hình thái tinh xảo của trà, chậm rãi bước đến Trà thưởng thức – về cách pha hãm và dụng cụ trà, và kết lại ở Trà tinh thần – những kết nối quanh chén trà.

Phụ lục Thưởng trà giai phẩm tuyển và dịch những áng văn thơ hay viết về trà của người Việt là một tư liệu quý, thỏa mãn độc giả yêu trà và mong muốn tôn vinh trà Việt. Kết hợp tinh thần khách quan, cái nhìn phóng khoáng và giọng kể thâm trầm, Chuyện trà đưa người đọc vào với thế giới trà một cách tự nhiên và khiến ta quyến luyến mãi trong thế giới dung dị đó.

Như được nghe qua hàng ngàn câu chuyện về tách trà của cha ông, Chuyện trà giúp độc giả biết thêm về lịch sử của trà ở Việt Nam thông qua những sử liệu chi tiết mà tác giả thu thập được, cùng với đó làm rõ thêm bằng những kiến giả, so sánh với lịch sử trà ở Trung Hoa. Những câu chuyện thú vị về kỹ thuật pha chế cùng cách thưởng trà của cha ông ta cũng được Trần Quang Đức kể lại thật hấp dẫn.

Không chỉ dừng ở việc cung cấp kiến thức, tác giả còn tuyển chọn những câu chuyện của người xưa thưởng trà, có thể kể đến như Nguyễn Trãi, Lê Hữu Trác, Nguyễn Bỉnh Khiêm, Phạm Đình Hổ, Cao Bá Quát… Câu chuyện của những nhân vật đặc biệt này khiến Chuyện trà thêm phần đặc sắc, như một tách trà ngọt dịu, chát nhẹ, thanh mát và thật tròn vị.

Bà Nguyễn Thị Ánh Hồng, Phó Chủ tịch Hiệp hội Chè Việt Nam bày tỏ cảm nhận khi đọc Chuyện trà: “… không chỉ như suối nguồn tuôn chảy về kiến thức mà nhiều quãng là sự cô đọng, nhấn nhá của từng ngụm trà được ủ vừa đủ, rót ra đúng lúc. Có hương thơm thoảng của hoa và cỏ lá rừng già, có cái chát nhẹ nhưng ngọt dịu cuống lưỡi, có cái thanh mát như bạc hà lẩn khuất, uống rồi vẫn còn dư vị đâu đây, còn muốn nâng chén lên tiếp tục thưởng thức”.

Trần Quang Đức sinh năm 1985 tại Hải Phòng. Năm 2013, anh xuất bản công trình Ngàn năm áo mũ, bổ sung những nét phác họa chi tiết hơn vào khoảng trống mờ nhạt mênh mông của lịch sử trang phục Việt Nam, đồng thời thổi một luồng gió mới, góp phần thúc đẩy phong trào cổ phục cũng như cổ phong trên cả nước. Từ đó đến nay, anh vẫn luôn giảng dạy Hán Nôm và tư tưởng phương Đông, truyền đam mê lịch sử và văn hóa truyền thống cho người học nhiều lứa tuổi.

Trần Quang Đức đồng thời là dịch giả của các tác phẩm Trà kinh (2008), Chuyện tình giai nhân (2011) và Trường An loạn (2012).  

QUỲNH YÊN

nguồn: https://www.sggp.org.vn/sau-ngan-nam-ao-mu-nha-nghien-cuu-tran-quang-duc-tai-xuat-ke-chuyen-tra-785856.html