Thay vì những bài học khô khan, nhiều đơn vị xuất bản đã có nhiều cách làm sáng tạo, tạo ra những ấn phẩm độc đáo, góp phần giáo dục tình yêu quê hương đất nước đến các bạn đọc nhỏ tuổi.

Nhà văn Bùi Tiểu Quyên (bên phải) trong chương trình ra mắt bộ sách Trường Sa! Biển ấy là của mình tại Đường sách TPHCM
Nhà văn Bùi Tiểu Quyên (bên phải) trong chương trình ra mắt bộ sách Trường Sa! Biển ấy là của mình tại Đường sách TPHCM

Cẩm nang quý cho trẻ

Sau tập truyện dài Cà Nóng chu du Trường Sa (NXB Kim Đồng), nhà văn Bùi Tiểu Quyên vừa trở lại với bộ sách tranh về chủ đề biển đảo Trường Sa! Biển ấy là của mình do Lionbooks và NXB Hà Nội ấn hành. Bộ sách còn được thực hiện dưới dạng song ngữ Việt – Anh, để các bạn đọc nhỏ tuổi sống ở nước ngoài (chưa sõi tiếng Việt) có thể hiểu rõ nội dung, tinh thần của cuốn sách.

Theo đuổi dòng sách tranh thuần Việt, ngoài Trường Sa! Biển ấy là của mình, Lionbooks còn nhiều ấn phẩm khai thác về văn hóa, lịch sử, con người Việt Nam, kết hợp hài hòa giữa nội dung và hình ảnh như: Mùa hè của Nội (giới thiệu những nét văn hóa đặc sắc và con người miền Tây Nam bộ), bộ sách Em yêu Việt Nam mình (tôn vinh vẻ đẹp thiên nhiên của vùng đất Tây Nguyên), bộ sách Việt Nam quê mình (lấy cảm hứng từ du lịch miền Trung)…

Mới đây, NXB Trẻ vừa giới thiệu bộ sách tranh Đến thăm thành phố của em của tác giả Võ Mai Chi và nhóm họa sĩ Epico Studio, Nguyễn Hữu Thịnh, Lê Tấn Lộc. Bộ sách gồm 6 quyển với 6 địa danh: Sapa mù sương, Lý Sơn kỳ vĩ, Bắc Ninh ngọt ngào quan họ, Cần Thơ bồng bềnh sông nước, Huế miền đẹp miền thơ, Thành phố Hồ Chí Minh sống động từng giây. Ở mỗi địa danh, tác giả mang đến một câu chuyện nhẹ nhàng giữa những người bạn nhỏ, qua đó lồng ghép những thông tin thú vị và cơ bản, đậm nét văn hóa, thắng cảnh, ẩm thực, sinh hoạt… nổi bật của nơi đó.

Năm ngoái, tác giả Võ Mai Chi ra mắt ấn phẩm Đất nước gấm hoa (NXB Kim Đồng). Sách được làm theo hình thức atlas, mang kiến thức về địa lý, lịch sử, văn hóa, con người thật gần gũi đến bạn đọc nhiều độ tuổi, đặc biệt là giúp các em học sinh có cái nhìn cụ thể và sống động về mỗi vùng đất, tỉnh thành trên bản đồ Việt Nam. Ngay từ khi ra mắt, Đất nước gấm hoa đã nhận được sự đón nhận nồng nhiệt của bạn đọc, với nhiều lần tái bản và sắp chạm mốc 11.000 bản.

Hiện tại, tác giả Võ Mai Chi và NXB Trẻ đang thực hiện 6 cuốn tiếp theo về 6 địa danh: Hà Nội, Hà Giang, Nghệ An, Ninh Thuận, Đắk Lắk, Cà Mau. Tác giả Võ Mai Chi chia sẻ, khi thực hiện bộ sách này, chị mong muốn các em nhỏ có thêm nguồn cẩm nang, để bên cạnh những kiến thức từ sách giáo khoa còn được bổ sung thêm nhiều nội dung về quê hương đất nước mình.

Đồng hành với sách giáo khoa

Bên cạnh Đất nước gấm hoa, thời gian qua, NXB Kim Đồng cũng có nhiều ấn phẩm khai thác tốt yếu tố văn hóa, lịch sử vùng miền như Miền Tây lạ lắm à nghen, bộ sách Miền Trung – dự án sách minh họa nhằm lưu giữ các nét văn hóa đặc trưng tại 15 tỉnh, thành phố ở miền Trung Việt Nam, gồm 3 cuốn: Thực – Về Ẩm thực, Kiến – Về Kiến trúc, và Tích – Về Tích cổ, mới đây là Những miền lưu dấu văn nhân – Cảnh Việt trong văn chương. NXB Trẻ có bộ sách Sài Gòn của em (giải B sách Quốc gia năm 2020), Ăn quà xuyên Việt, Lê la quà vặt… Hầu hết những ấn phẩm này được chăm chút về hình thức, nội dung nhẹ nhàng có ý nghĩa giáo dục.

Chị Võ Thiên Hương, đại diện Truyền thông NXB Kim Đồng, cho rằng, những kiến thức này trong sách giáo khoa đã có tương đối đầy đủ, tuy nhiên, thực tế không nhiều học sinh hứng thú với việc tìm hiểu phong tục tập quán, văn hóa xã hội trong những buổi học ở trường, việc trẻ không mấy quan tâm đến vùng miền, thổ nhưỡng mà chỉ xem lịch sử địa lý là những môn phụ. “Phải chăng do cách truyền tải khô khan là trăn trở của những người làm sách như chúng tôi. Vì vậy, chúng tôi quyết tâm làm một cuốn sách có thể giải quyết phần nào trăn trở đó, giúp các em hứng thú hơn với mỗi vùng miền của đất nước, không chỉ là tên một tỉnh mà là văn hóa, con người, là ẩm thực, danh nhân của vùng đất đó”, chị Võ Thiên Hương chia sẻ.

Theo chị Đào Mai Ly, Trưởng phòng Truyền thông NXB Trẻ, hiện tại còn rất nhiều dư địa cho mảng đề tài này, trong khi tác giả và ê kíp thực hiện không dễ có. Cùng chủ đề quê hương đất nước nhưng có rất nhiều khía cạnh để khai thác, từ sách hư cấu đến phi hư cấu, sách cho nhiều độ tuổi, sách tranh chữ kết hợp, sách tương tác… “Dòng sách về quê hương đất nước giúp các em hiểu có những vùng đất khác trên đất nước mình, tiếng nói và cách dùng từ nghe hơi khác, món ăn ngộ nhưng không xa lạ, đều là người Việt cả. Mối cảm tình gieo vào lòng khi còn nhỏ sẽ giúp các em dễ hòa hợp, mở lòng hơn trước những khác biệt từ bạn bè, đồng nghiệp các vùng miền và xa hơn nữa là các nước”, chị Đào Mai Ly cho biết.