STALINGRAD – CUỘC CHIẾN ĐỊNH MỆNH

Đánh giá về cuốn sách, Thượng tướng Nguyễn Huy Hiệu, nguyên Thứ trưởng Bộ Quốc phòng, Viện sĩ Viện Hàn lâm Khoa học Quân sự Liên Bang Nga, đánh giá Antony Beevor đã chọn tái hiện trận Stalingrad, trận chiến có ý nghĩa chiến lược đặc biệt với ý nghĩa như một tấm bản lề khép mở hai giai đoạn của cuộc Thế chiến, thậm chí còn được xem là bước ngoặt của nền quân sự thế giới thế kỷ XX.

Cũng theo Thượng tướng Nguyễn Huy Hiệu, điểm đặc biệt thứ hai làm nên giá trị đặc sắc của tác phẩm sử học này giữa môn vàn tác phẩm về Thế chiến II: đó chính là góc nhìn. Việc đặt góc nhìn từ chính người trong cuộc đã mang đến cách quan sát đa chiều đầy tính nhân văn, cảm động và vì thế hết sức sâu sắc về sự kiện lịch sử kinh điển của thế kỷ này.

Stalingrad là nơi diễn ra cuộc đối đầu lớn nhất trong Thế chiến II. Đức và các đồng minh đã chiến đấu với Liên Xô để giành quyền kiểm soát TP Stalindrad (nay là Volgograd) ở miền Nam nước Nga từ ngày 23-8-1942 đến ngày 2-2-1943.

Stalingrad được xem là một trong những trận đánh lớn nhất và đẫm máu nhất trong lịch sử quân sự. Nhiều cuộc không kích trực tiếp vào dân thường đã diễn ra. Gần 2.2 triệu người trực tiếp tham gia trận chiến, trong đó 1,8-2 triệu người bị thương, bị bắt hoặc bị giết. Stalingrad kết thúc với chiến thắng oanh liệt của quân dân Liên Xô và là thất bại toàn diện của quân xâm lược Đức.

Đã có rất nhiều cuốn sách viết về trận chiến vĩ đại này nhưng Stalingrad – Trận chiến định mệnh của Antony Beevor thiên về khía cạnh con người trong cuộc chiến. Ông có lợi thế hơn nhiều sử gia và tác giả khác vì tiếp cận được kho tư liệu mật của Liên Xô cũ. Tác giả hóa thân thành một phóng viên chiến trường và thuật lại hành xử của con người ở cả hai phe.

Tác giả đã khắc họa sự khốc liệt nơi chiến trường Stalingrad. Mỗi chương, mỗi phần là những cảnh quay chân thực đến rợn người. Cảnh đổ nát hoang tàn sau một trận đánh. Những xác chết đầy thối rữa. Cái chết của những người lính trẻ ở cả hai chiến tuyến, những cái chết dần trong đau đớn thể xác vì đói rét, cháy rận và bệnh tật, vì tê liệt do bị đối phương tra tấn tinh thần.