9 cuốn sách hay về lịch sử thế giới

Lịch sử thế giới trải qua biết bao biến động, sự phát triển văn minh, những xung đột dẫn đến chiến tranh, những con người đã góp phần tạo nên lịch sử thế giới. Dưới đây tổng hợp những quyển sách hay về lịch sử thế giới, về nguồn gốc, tiến trình hình thành thế giới.

1. Sự Trỗi Dậy Và Suy Tàn Của Đế Chế Thứ Ba

Sự Trỗi Dậy Và Suy Tàn Của Đế Chế Thứ Ba (nguyên tác: The Rise and Fall of the Third Reich: A History of Nazi Germany) là “Một trong những tác phẩm về lịch sử quan trọng nhất của thời đại chúng ta”. Với trên 1.100 trang cùng những minh chứng hùng hồn, những lập luận uyên bác cho sự trỗi dậy và suy tàn của một chế độ, đi cùng với nó là số phận của con người được sinh ngày 20.4.1889 ở thị trấn Braunau am Inn gần biên giới Áo-Đức như “định mệnh”: Adolf Hitler.

Là một phóng viên và nhà nghiên cứu lịch sử người Mỹ, tác giả William Lawrence Shirer (1904 -1993) đã quan sát và tường thuật cuộc sống của người Đức Quốc xã từ năm 1925, tiếp cận với các nhà lãnh đạo Quốc xã hàng đầu. Sau chiến tranh, khi tham dự các phiên tòa xử tội phạm chiến tranh, ông lại có dịp quan sát họ đứng trước vành móng ngựa. Sau đó, ông đã bỏ ra hơn 5 năm để rà soát từng đống tài liệu để tổng hợp nên một thiên sử liệu của một trong những thời đại hãi hùng nhất trong lịch sử nhân loại.

2. Sụp Đổ

Với Sụp Đổ (nguyên tác: Collapse), người đọc sẽ đi từ sự sụp đổ của nền văn minh Maya, đến với sự bùng nổ và suy tàn của người Viking, xem xét sự hưng thịnh và kết cục bi thảm của người Norse ở Greenland… Tìm hiểu nguyên nhân nào cho mọi sự diễn tiến hay suy bại của các xã hội trên toàn thế giới? Có thể kiếm tìm một lý giải hay một mô hình cho tất cả những thất bại và thành công của nhân loại hay không? Chúng ta có thể học gì từ sự thất bại của những nền văn minh từng là vĩ đại nhất?

“Chúng ta đang tiến rất nhanh trên con đường không bền vững… nên bằng cách này hay cách khác, các vấn đề môi trường của thế giới sẽ được các thế hệ trẻ hiện nay giải quyết. Vấn đề ở đây là liệu chúng có được giải quyết bằng những cách thích hợp do chính chúng ta chọn lựa hay không, hay bằng những cách tiêu cực mà chúng ta không muốn chọn lựa như chiến tranh, diệt chủng, dịch bệnh và các xã hội sụp đổ. Trong khi tất cả các hiện tượng tàn khốc trên luôn gắn chặt với lịch sử xã hội loài người, nhưng mức độ nghiêm trọng của suy thoái môi trường và áp lực dân số sẽ kéo theo đói nghèo và bất ổn chính trị.”

3. Súng, Vi Trùng Và Thép

Súng, Vi trùng và Thép (nguyên tác: Guns, Germs, and Steel) giải thích vì sao các nền văn minh Á – Âu (bao gồm cả Bắc Phi) lại tồn tại được cũng như đã chinh phục các nền văn minh khác. Sự khác biệt của quyền lực và công nghệ giữa các xã hội loài người có nguồn gốc từ sự khác biệt về môi trường. Qua đó, ông giải thích tại sao Tây Âu, chứ không phải các nền văn minh khác trong thế giới Á Âu như Trung Quốc, lại trở thành thế lực thống trị thế giới.

4. Lịch Sử Vạn Vật

Lịch Sử Vạn Vật (nguyên tác: A Short History of Nearly Everything) đề cập những vấn đề to lớn nhất, xa xưa nhất mà chúng ta đặt ra về vũ trụ và bản thân con người từ Big Bang cho đến sự xuất hiện của nền văn minh, Bryson tìm hiểu tại sao chúng ta biến đổi từ cái hư vô thành cái có thực, loài người xuất hiện như thế nào. Để làm được điều này, ông phải dày công tìm đến các nhà khoa học nổi tiếng nhất thế giới thuộc các ngành: khảo cổ học, cổ sinh vật học, vật lý học, thiên văn học, nhân loại học, toán học; tại các văn phòng, trạm và phòng thí nghiệm của họ. “Lịch sử vạn vật” là tập hợp toàn bộ cuộc điều nghiên này, đây là cuộc hành trình thú vị nhất trong lĩnh vực kiến thức nhân loại và chỉ Bill Bryson mới có thể làm được điều này.

5. Những Cuộc Chinh Phạt Của Alexander Đại Đế

“Tôi không cần tuyên bố danh tính của mình – mặc dù nó chưa từng được ai biết tới; tôi không cần ghi rõ quê hương tôi và gia đình tôi, hoặc bất kỳ chức vụ hành chính nào mà tôi đã từng nắm giữ. Tôi chỉ muốn nói điều này: rằng cuốn sách này, từ khi tôi còn trẻ, đã quý giá hơn quê hương, dòng họ và sự thăng tiến – quả thực, đối với tôi, nó chính là tất cả những điều đó.

…Nhưng là một con người, nếu ai đó coi thường Alexander, trước hết anh ta nên tự soi chiếu mình với ngài: bản thân anh ta một kẻ tầm thường, ít tiếng tăm còn Alexander là một Hoàng đế vĩ đại với những thành công mà không ngòi bút nào tả xiết, người cai trì hai lục địa, người mà danh tiếng đã được cả thế gian biết đến. Làm sao có ai đó lăng mạ ngài, khi đó hiểu rằng, sự khinh thị và mục đích tầm thường của anh ta chỉ chứng minh cho sự bất lực của bản thân mà thôi.”

6. Cách Mạng Pháp Và Tâm Lý Học Của Các Cuộc Cách Mạng

“Lịch sử của cuộc Cách mạng Pháp trên thực tế được cấu thành từ một loạt những biến cố lịch sử song hành và thường độc lập với nhau: Lịch sử chế độ cũ nát đang tàn lụi do không có những người bảo vệ: lịch sử những hội đồng cách mạng; lịch sử những phong trào quần chúng cùng thủ lĩnh của họ; lịch sử những đạo quân; lịch sử những thiết chế mới…Tất cả những nấc thang lịch sử vốn đa phần thể hiện sự xung đột của các động lực tâm lý học này đề cần phải được nghiên cứu bằng những phương pháp mượn từ khoa học tâm lý”.

7. Những Nhà Khám Phá – Lịch Sử Tri Kiến Vạn Vật Và Con Người

Những nhà khám phá (nguyên tác: The Discoverers) là một tập khảo luận đồ sộ và bao quát về cách thức nhân loại đã khám phá thế giới, dù còn dang dở. Bằng cách kết hợp những mảnh tư liệu lớn trong kho tàng lịch sử tri thức thành những cấu trúc trật tự và lô gích nhằm hé mở sự vận động tiệm tiến của tri thức qua truyện kể về những cá nhân kiệt xuất đã từng vạch lối mở đường, bằng niềm tin, sự cẩn trọng cùng ý chí và quyết tâm sắt đá, tiến tới khai phá “miền đất lạ”, làm nên hiểu biết của chúng ta về sự phát triển của vũ trụ trong gần hai thiên niên kỷ qua, truy nguyên từ Ptolemy qua Copernicus và Newton tới Einstein, giúp ta nhìn thấu thời đại Khám phá vĩ đại, Tự nhiên muôn màu và hơn thế nữa…

8. Văn Minh Phương Tây Và Phần Còn Lại Của Thế Giới

Bằng cách nào phương Tây vượt qua được những đối thủ phương Đông? Và có phải giờ đây phương Tây không còn ở đỉnh cao quyền lực nữa? Bắt đầu vào thế kỉ 15, phương Tây đã phát triển sáu khái niệm mới đầy uy lực – cạnh tranh, khoa học, pháp quyền, y học hiện đại, chủ nghĩa tiêu dùng và đạo lý nghề nghiệp – cho phép họ vượt qua tất cả các đối thủ cạnh tranh khác.

Nhưng giờ đây, Ferguson cho thấy phần còn lại của thế giới đã tiếp thu tất cả các khái niệm mà phương Tây từng độc chiếm, trong khi phương Tây lại đang đánh mất niềm tin vào chính mình. Văn Minh Phương Tây Và Phần Còn Lại Của Thế Giới (nguyên tác: Civilization: The West and the Rest) đã đúc kết lại lịch sử thế giới, và đây được coi là một trong những quyển sách hay nhất về lịch sử thế giới.

9. Dầu Mỏ, Tiền Bạc Và Quyền Lực

Dầu Mỏ, Tiền Bạc Và Quyền Lực (nguyên tác: The Prize: The Epic Quest for Oil, Money, and Power ) khắc họa toàn cảnh lịch sử ngành công nghiệp dầu mỏ – cuộc giao tranh giành tiền bạc và quyền lực có xung quanh vấn đề dầu mỏ. Cuộc chiến này đã làm rung chuyển nền kinh tế toàn cầu, phản ánh hậu quả của các cuộc chiến tranh thế giới và khu vực, đồng thời thay đổi vận mệnh nhân loại nói chung và các quốc gia nói riêng. Bức họa khổng lồ này tái hiện lịch sử từ khi người ta khoan giếng dầu đầu tiên ở Pennsylvania, trải qua hai cuộc đại chiến, tới khi Iraq xâm lược Kuwait và Chiến dịch bão táp sa mạc.

Nhiều nhân vật lịch sử xuất hiện trong cuốn sách, từ những người liều mạng đi tìm dầu mỏ, những kẻ lừa đảo tới những ông vua dầu mỏ, từ cựu Thủ tướng Anh Winston Churchill, và Quốc vương Ả-rập Xê-út Ibn Saud, tới Tổng thống Mỹ George Bush và cựu Tổng thống Iraq Saddam Hussein. Là cuốn sách đồ sộ và hùng tráng về chủ đề dầu mỏ đầy bí ẩn, lôi cuốn và mang tính sống còn với thế giới, Dầu mỏ, tiền bạc và quyền lực không chỉ trình bày những nhận thức cơ bản về dầu mỏ, về quyền lực, về tiền bạc mà còn về cả thế kỷ XX. Tác phẩm có sức khái quát đặc biệt, tầm quan trọng to lớn và lôi cuốn tới mức mê hoặc.