“Nghệ thuật sống vững vàng” của Brad Stulberg là cuốn sách chứa đựng nhiều đúc kết, những lời khuyên, và cả bài tập thực hành mà bạn có thể tham khảo để trả lời cho những câu hỏi của cuộc đời mình, theo chiều hướng tích cực.

Sáu nguyên tắc để sống vững vàng

Ai cũng có mong muốn về một cuộc sống ngày càng tốt hơn, một công việc ngày càng thành công hơn, một vị trí ngày càng cao hơn, hạnh phúc nhiều hơn… Để đạt được những điều đó, họ quay cuồng lao về phía trước. Rồi một lúc nào đó chợt nhận ra mình rệu rã, thất bại, mất phương hướng, thậm chí lạc lối.

Brad Stulberg kể: mùa hè năm 2019, anh nhận thấy nhiều khách hàng của mình gặp phải cùng một vấn đề. Một số khách hàng chia sẻ rằng “lúc nào họ cũng thấy mình đang ở trong trạng thái rệu rã, thiếu tập trung – về mặt thể chất hoặc tinh thần – bởi luôn mất quá nhiều thời gian nhìn lại quá khứ, suy tính tương lai, nghi ngờ các quyết định của bản thân hoặc bị cuốn vào các tình huống giả định”. Nhiều người suốt ngày kiểm tra điện thoại, ôm máy tính, kể cả trong lúc nghỉ ngơi, trong các kỳ nghỉ…vì sợ bỏ sót bất kỳ điều gì liên quan đến công việc, cuộc sống, mà không biết vì điều đó họ đã bỏ sót nhiều thứ quan trọng khác, và đánh mất rất nhiều thời gian vô ích. Mong muốn quá nhiều vào sự thành công, sự nổi tiếng, sự bất khả chiến bại của mình, để rồi không tránh khỏi cảm giác liên tục thất vọng vì không thể đáp ứng được những kỳ vọng bất khả thi, đã đầy họ đến tâm trạng vô định; cảm giác lo âu, bất an; luôn bị bồn chồn, kiệt sức…

Tác giả tạm gọi đây là chủ nghĩa anh hùng cá nhân. Mà trong đó, bạn liên tục được dạy rằng mình phải trở nên giỏi giang hơn, cảm thấy vui vẻ hơn, suy nghĩ tích cực hơn, đạt được nhiều thành tựu hơn và phải tối ưu hoá cuộc sống của mình để rồi chỉ mang lại cho bạn những giải pháp nông cạn, hời hợt… Đó là “một trò chơi giành vị thế không hồi kết, không mang lại lợi ích gì cho chính bạn lẫn những người xung quanh”. Tác giả còn đưa ra một hệ thống những dấu hiệu cho thấy có thể bạn đang bị chủ nghĩa cá nhân anh hùng tác động theo chiều hướng tiêu cực, để mỗi người có thể tự kiểm tra lại tình trạng của mình.

Vậy, làm thế nào để có thể sống vững vàng, để không mắc vào căn bệnh thời đại đó? Lời khuyên đầu tiên là “Hãy đứng vững trước khi vươn cao”, vì tác giả nhận ra điều mà hầu như ai cũng đang tìm kiếm là một cảm giác vững vàng để đương đầu với một cuộc sống quá áp lực, để từ đó có thể trải nghiệm một cảm giác thành công sâu sắc hơn, viên mãn hơn. Theo Brad Stulberg, sự vững vàng là sức mạnh nội tại kiên định và sự tự tin giúp bạn vượt qua mọi thăng trầm trong cuộc sống. Nó là cội nguồn của tính chính trực, sự ngoan cường và cảm giác trọn vẹn mà nhờ đó ta đạt được những thành tựu lâu bền, một cuộc sống an vui và viên mãn…” Khi đã vững vàng, bạn sẽ không có nhu cầu nhìn lên hay nhìn xuống. Bạn ở đúng vị trí của mình và nắm giữ toàn bộ sức mạnh cũng như quyền hạn đích thực mà bạn có được từ vị trí đó… chỉ khi vững vàng thì bạn mới có thể thật sự vươn cao, ít nhất là theo một cách bền vững”.

Brad Stulberg cũng chỉ ra sáu nguyên tắc để sống vững vàng, đó là hãy chấp nhận thực tại, hãy chú tâm vào hiện tại, kiên nhẫn, chấp nhận tính dễ tổn thương, có tính cộng đồng sâu sắc và phải vận động cơ thể. Thấy có vẻ đơn giản, nhưng đọc sách bạn sẽ thấy con người mình thật phức tạp, từ thể chất đến đời sống nội tâm. Và để chấp nhận sống theo các nguyên tắc, điều chỉnh theo các lời khuyên, không dễ chút nào. Có lẽ hiểu được điều đó, tác giả đã hướng dẫn nhiều bài tập thực hành thật chi tiết, cụ thể với mong muốn người đọc vận dụng thành công.

Trạng thái vững vàng dưới góc nhìn khoa học và triết lý nhà phật

Tác giả đã đặt ra cho người đọc rất nhiều câu hỏi: Cuộc sống bạn sẽ ra sao nếu bạn bắt đầu tập trung vun đắp trạng thái vững vàng thay vì luôn thúc đẩy bản thân giành lấy những thành tích theo những tiêu chuẩn thông thường? Sẽ ra sao nếu câu trả lời cho những vấn đề của bạn là hãy bớt kích động về tương lai và tập trung nhiều hơn vào thời khắc hiện tại? Sẽ thế nào nếu bạn dừng cố gắng cật lực để tập trung xây dựng một trạng thái vững vàng mà mà từ đó những thành tích đỉnh cao và một cuộc sống hạnh phúc viên mãn có thể đơm hoa kết trái và duy trì trọn đời? Liệu có cách nào để chúng ta sống thanh thản hơn và thoả mãn hơn, vững chãi hơn và trọn vẹn hơn, mà vẫn phát huy tối đa tiềm năng của bản thân?

Thật thú vị, khi qua từng trang sách, những câu hỏi trên đều được tác giả trả lời đầy đủ. Bạn cũng nhận ra tác giả đề cập một cách sâu sắc, thuyết phục về sự giao thoa giữa góc nhìn khoa học và lời nói của các bậc tiền nhân, triết lý của các tôn giáo về trạng thái vững vàng, về cảm nhận hạnh phúc của con người.

Dưới góc nhìn khoa học, các nghiên cứu đã chỉ ra rằng “Hạnh phúc là hiệu số giữa hiện thực và các kỳ vọng. Nói cách khác, bí quyết hạnh phúc không nằm ở chỗ lúc nào cũng mong muốn và cố gắng nỗ lực để đạt được nhiều hơn. Thay vào đó, hạnh phúc được tìm thấy ngay trong khoảnh khắc hiện tại, trong quá trình kiến tạo một cuộc đời ý nghĩa và sống trọn vẹn cuộc đời ấy ngay tại nơi đây, ngay giây phút này”. Và, “hạnh phúc, sự mãn nguyện, sức khoẻ và thành tích bền vững sẽ xuất hiện khi bạn tập trung sống trọn vẹn từng phút giây thay vì bị ám ảnh với những kết quả trong tương lai, và trên hết là bạn có tâm thế vững vàng bất kể bạn đang ở đâu”.

Tác giả cũng dẫn một nghiên cứu của Đại học Harvard kết luận rằng nhân tố quan trọng nhất để sống một cuộc đời dài lâu và hạnh phúc là tình yêu thương. “Tình yêu thương còn có thể là gì nếu không phải là sự hiện diện trọn vẹn, sự chú ý và quan tâm hết lòng, dù đó là tình yêu dành cho một người, một mục tiêu đang theo đuổi hay cho chính bản thân cuộc sống? Khi toàn tâm toàn ý cho phút giây này, chúng ta bước vào một không gian thiêng liêng mà triết gia kiêm võ sư Aikido George Leonard gọi là “cõi Trời”. Có lẽ đó cũng là nơi tình yêu ngự trị”.

Dưới góc nhìn Phật Pháp, tác giả đề cập đến những khái niệm như “Chánh tinh tấn”, một khái niệm mà theo đó, những nỗ lực bắt nguồn từ một nền tảng vững chắc sẽ dẫn đến những cống hiến ý nghĩa hơn, cảm giác hài lòng và sự thỏa mãn trọn vẹn hơn. Như “chánh niệm”, một khái niệm mà theo tác giả là một trạng thái của thiền, giúp phát triển trí tuệ, lòng trắc ẩn và sự tập trung vào hiện tại để sống thật trọn vẹn. Brad Stulberg cũng dẫn một nghiên cứu viết trên nhật báo Science “Có nhiều tư tưởng tôn giáo và triết học dạy rằng chúng ta chỉ tìm được hạnh phúc khi sống trong khoảnh khắc hiện tại”. Cuộc sống là phút giây này.

Với bản thân của mỗi người, lời khuyên của Brad Stulberg là: hãy chọn yêu thương thay vì phán xét bản thân. Hãy bao dung với chính mình. Lòng trắc ẩn và sự bao dung với bản thân đóng vai trò như cầu nối giữa việc chấp nhận những gì đang diễn ra và hành động một cách khôn ngoan. Tác giả cũng nhắc chúng ta lưu tâm về sự hợp nhất giữa cơ thể và tâm trí. Để thật sự sống vững vàng, theo Brad Stulberg, từ nguyên tắc mỗi người phải đi đến hành động. Chỉ có hành động, chúng ta mới thật sự thay đổi cuộc đời mình. Và, cứ “tập trung vào quá trình, kết quả sẽ tự đến”.

Đọc “Nghệ thuật sống vững vàng”, bạn sẽ thấy tác giả không chỉ đưa ra những dẫn chứng thuyết phục, những lời khuyên cẩn trọng, những đúc kết giá trị mà còn thể hiện một tấm lòng mẫn cảm, yêu thương khi đề cập những vấn đề về con người.

Brad Stulberg là biên tập viên cấp cao của tạp chí Outside. Anh còn được biết đến là một chuyên gia nổi tiếng về hiệu quả làm việc, hạnh phúc và thành công bền vững. Brad Stulberg thường xuyên có các buổi diễn thuyết về những chủ đề này. Là tác giả có sách lọt vào top sách bán chạy, có nhiều bài viết từng được đăng trên các tờ báo danh tiếng.