Mặc dù NXB Hội Nhà văn đã có văn bản thu hồi quyết định xuất bản ấn phẩm Bố già của tác giả Mario Puzo, dịch giả Ngọc Thứ Lang (Công ty TNHH sách Hương Giang liên kết với NXB Hội Nhà văn ấn hành) từ tháng 9-2019, nhưng không hiểu sao đến nay ấn phẩm này vẫn được rao bán công khai trên mạng xã hội. 

Bộ sách Mario Puzo do Đông A phát hành có kèm hộp. Đơn vị bán sách giả Ngôi nhà tri thức không có boxset, chỉ bọc màng co, tất cả bìa của 5 cuốn đều ghi thông tin phát hành của Đông A. Nguồn: sachdonga

Tại Điều 27 Luật Sở hữu trí tuệ quy định, các tác phẩm văn học nghệ thuật được bảo hộ quyền tác giả đối với tác giả và dịch giả là suốt đời và 50 năm tiếp theo khi tác giả qua đời. 

Sở dĩ NXB Hội Nhà văn có động thái trên, vì đối chiếu với tác giả Mario Puzo và dịch giả Ngọc Thứ Lang, thời điểm đó vẫn còn hiệu lực về quyền tác giả và các quyền liên quan. Tại thời điểm đó (và đến lúc này), Đông A Books đang là đơn vị duy nhất giữ bản quyền bản tiếng Việt tác phẩm Bố già tại Việt Nam, cũng như bản quyền bản dịch của dịch giả Ngọc Thứ Lang.

Thực tế, đơn vị này đã mua bản quyền tác phẩm và bản dịch từ năm 2014. Kể từ lúc này, những đơn vị nào không có bản quyền sẽ có một khoảng thời gian nhất định (tùy theo thương lượng) để giải quyết hết số sách tồn kho. Ấy vậy mà sau 5 năm, Hương Giang Books không chấp hành quy định về quyền tác giả, dù NXB Hội Nhà văn – đơn vị cấp phép nhiều lần yêu cầu.  

Cách đây không lâu, từ việc “độ” bìa sách ấn phẩm Hai số phận của nhà văn Jeffrey Archer, vô tình đã hé lộ một thực tế: ấn phẩm trên chính là sách lậu, và vẫn tiếp tục được bán dù đã có đơn vị nắm giữ bản quyền cách đây 5 năm. Theo quy định, sách lậu là sách in ấn và phát hành trái pháp luật, tức là không có văn bản hợp pháp chứng minh nguồn gốc tác phẩm và quyền sở hữu đối với tác phẩm trong phạm vi thị trường, không có giấy phép đăng ký xuất bản hợp pháp.

Ấn bản Hai số phận do nhà sách Minh Thắng phát hành, theo thời gian ghi ở trang xi-nhê là năm 2014. Trong khi đó, từ năm 2016, Huy Hoàng Books đã mua bản quyền và độc quyền phát hành ở Việt Nam. Nếu trước năm 2014, Minh Thắng không mua bản quyền thì rõ ràng là sách lậu, vì Việt Nam đã gia nhập Công ước Berne vào năm 2004. Giả sử Minh Thắng có mua bản quyền, nhưng từ đầu năm 2016, Huy Hoàng Books đã mua bản quyền và độc quyền phát hành ở Việt Nam thì bản quyền của Minh Thắng lúc đó trở nên vô hiệu. Và số sách tồn mà không được giải quyết nghiễm nhiên được xem là sách lậu.    

Có thể thấy, việc không thực thi quyền tác giả và các quyền liên quan từ Hương Giang Books và Minh Thắng đã ảnh hưởng không nhỏ đến các đơn vị nắm bản quyền gốc. Quan trọng hơn, việc này còn liên đới tới cả uy tín và danh dự của quốc gia. Bởi lẽ, ngoài việc gia nhập Công ước Berne, thì hiện tại, nhiều đơn vị xuất bản trong nước đã và đang có sự hợp tác với các đối tác nước ngoài; nó sẽ khiến uy tín của các nhà làm sách Việt sụt giảm.

QUỲNH YÊN

nguồn: https://www.sggp.org.vn/dung-de-anh-huong-kep-749407.html