Xuất bản thu hơn 4.000 tỷ đồng, nhưng một nửa do bán sách giáo khoa?

Theo báo cáo tổng kết hoạt động xuất bản, phát hành năm 2023 và triển khai nhiệm vụ năm 2024 của lãnh đạo Cục Xuất bản, In và Phát hành, tổng doanh thu năm 2023 đạt hơn 4.000 tỷ đồng, tăng 4,98%.

Doanh thu nghìn tỷ đồng

Đây là thông tin được đưa ra tại hội nghị triển khai công tác xuất bản và phát hành xuất bản phẩm năm 2024 do Cục Xuất bản, In và Phát hành tổ chức sáng 22/3 tại Hà Nội.

Phát biểu tại hội nghị, ông Nguyễn Nguyên – Cục trưởng Cục Xuất bản, In và Phát hành – cho biết cả nước có 57 nhà xuất bản (NXB) thuộc 53 cơ quan chủ quản.

Đến hết 2023 tổng số xuất bản phẩm nộp lưu chiểu là 37.487 xuất bản phẩm (giảm 1,4%) với 536.179.131 bản (giảm 10,5%). Dù số lượng xuất bản phẩm giảm nhưng doanh thu toàn ngành lại tăng. Tổng doanh thu đạt hơn 4.105 tỷ đồng (tăng 4,98%), lợi nhuận (sau thuế) đạt hơn 450 tỷ đồng (tăng 8,4%).

“Hơn 4.000 tỷ đồng doanh thu nhưng có đến hơn 2.000 tỷ đồng doanh thu đến từ NXB Giáo dục Việt Nam – đơn vị xuất bản sách giáo khoa, sách tham khảo. Điều này cho thấy doanh thu của các NXB còn lại là rất ít. Việc các NXB liên kết chưa thực sự mang lại hiệu quả về doanh thu. Sách giáo khoa chiếm đến hơn 60% sản lượng và chiếm khoảng 65% doanh số”, Cục trưởng Cục Xuất bản, In và Phát hành nêu.

Bên cạnh đó cơ cấu đầu sách cũng bộc lộ nhiều bất cập khi phần lớn sách được xuất bản là SGK. Điều này đặt ra yêu cầu cấp thiết cho ngành xuất bản về việc cân bằng lại cơ cấu đầu sách. Chất lượng sách, nạn sách lậu vi phạm bản quyền vẫn là những vấn đề nóng.

Theo ông Nguyễn Nguyên sách vô bổ không xuất hiện một cách rõ ràng, dễ nhận diện như trước mà được cài cắm tinh vi trong những cuốn sách có ý nghĩa, giá trị.

Sách ngắn (sách tinh gọn, tóm tắt) tiếp tục được nhiều NXB quan tâm thực hiện, là “làn gió mới” trong ngành. Cục trưởng Cục Xuất bản, In và Phát hành cho rằng trong thời gian tới, các NXB cần coi đây là thể loại sách cần đầu tư, phát triển trọng tâm.

Chuyển đổi số trong lĩnh vực xuất bản cũng đạt nhiều thành tựu. Đến hết năm 2023 tỷ lệ xuất bản phẩm điện tử trên tổng số xuất bản phẩm đạt 15,3%, vượt chỉ tiêu đề ra 12%.

Phát hành xuất bản phẩm điện tử được đánh giá là hoạt động nổi bật, mang lại dấu ấn trong chuyển đổi số của ngành. Theo đó doanh thu sách nói tăng trưởng tốt, với tổng doanh thu từ sách nói đã đạt khoảng 116,1 tỷ đồng (theo báo cáo của các doanh nghiệp trong năm 2022 và năm 2023).

Ước mơ triệu bản

Đóng góp tham luận tại hội nghị, TS. Nguyễn Mạnh Hùng – người sáng lập kiêm Chủ tịch cty Sách Thái Hà – bày tỏ sự lo lắng khi doanh thu của nhiều NXB còn thấp, giấc mơ có một tập đoàn xuất bản tỷ USD còn khá xa vời.

Theo ông Hùng ở Việt Nam không có công ty nào có doanh thu cao, thậm chí nhiều NXB không có nổi một cuốn sách bán được một triệu bản.

“Để hướng đến công ty tỷ USD, ít nhất các NXB phải bán được một cuốn sách trên triệu bản. Tuy nhiên thực tế nhiều NXB chỉ bán được hơn trăm nghìn bản/cuốn. Nhiều cuốn sách best seller trên thế giới bán được hàng triệu bản, khi về Việt Nam chỉ bán được hơn trăm nghìn bản”, ông Nguyễn Mạnh Hùng.

Nhiều chuyên gia đặt ra câu hỏi liệu có thể thành lập tập đoàn xuất bản không khi không có cuốn sách nào bán trên một triệu bản. Ngành xuất bản, phát hành vì thế cần tập trung vào công tác marketing, truyền thông, bản quyền, đặc biệt là khuyến đọc. Bên cạnh đó, việc khuyến khích tác giả Việt Nam viết sách cũng là mục tiêu trọng tâm của ngành trong thời gian tới.

Liên quan đến vấn đề này Bộ trưởng Bộ Thông tin và Truyền thông Nguyễn Mạnh Hùng cho rằng các cuốn sách best seller ở nước ngoài chưa chắc đã phù hợp với thị trường, thị hiếu Việt Nam. Vì vậy, Bộ trưởng đề nghị các NXB cần chú trọng hơn trong khâu chọn lựa bản thảo, nghiên cứu, tìm hiểu, đánh giá kỹ càng, đặc biệt là nhu cầu thị hiếu của độc giả Việt.

nguồn:https://tienphong.vn/xuat-ban-thu-hon-4000-ty-dong-nhung-mot-nua-do-ban-sach-giao-khoa-post1622422.tpo