Từ việc chế giễu các vị vua và linh mục đến khuyến khích khán giả say xỉn, những văn bản mới được phát hiện đã làm sáng tỏ vai trò của những người hát rong thời trung cổ.

Bản thảo Heege. Ảnh: Thư viện Quốc gia Scotland.
Bản thảo Heege. Ảnh: Thư viện Quốc gia Scotland.

Người ta có thể tìm thấy những điều hấp dẫn, đáng ngạc nhiên trong các bản viết tay thời trung cổ. Những ghi chép phong phú về lịch sử và văn hóa này bao gồm mọi thứ, từ danh sách các loại thảo mộc hoặc lời cầu nguyện tôn giáo cho đến hình ảnh những chú mèo con dễ thương…

Tốn nhiều thời gian để tạo ra, đắt tiền để mua và quý giá để truyền lại, những cuốn sách này ngày nay vẫn có sức hấp dẫn nhất định. Một phát hiện mới cho thấy chúng thậm chí có thể cung cấp cái nhìn sâu sắc về lịch sử hài kịch.

Bản thảo “điên rồ, gây khó chịu”

Trước khi có Monty Python, đã có Richard Heege. Bản thảo của ông là một bản ghi hiếm hoi về vở hài kịch của một nghệ sĩ ngoài đời thực vào thế kỷ 15.

Từ việc chế giễu các vị vua và linh mục đến khuyến khích khán giả say xỉn, những văn bản mới được phát hiện tại Thư viện Quốc gia Scotland đã làm sáng tỏ vai trò của những người hát rong trong xã hội thời trung cổ.

Chứa đựng việc sử dụng thuật ngữ “red herring” trong tiếng Anh được ghi lại sớm nhất, các văn bản này là một phần của cuốn sách nhỏ được gọi là Bản thảo Heege. Tiến sĩ James Wade của Đại học Cambridge, người đã phát hiện ra chúng, cho biết tính hài hước, châm biếm của người hát rong có thể được tìm thấy “trong các chương trình như Mock the Week, hài kịch tình huống và hài hước” hiện nay.

Ông nói thêm: “Sự tự mỉa mai và khiến khán giả trở thành mục tiêu của trò đùa vẫn là nét đặc trưng của hài kịch độc thoại Anh”.

Trong suốt thời trung cổ, những người hát rong đi khắp các hội chợ, quán rượu và hội trường của quý tộc để giải trí cho mọi người bằng các bài hát và câu chuyện. Mặc dù những người hát rong kể chuyện hư cấu rất phổ biến trong văn học thời trung cổ, nhưng rất hiếm khi đề cập đến những nghệ sĩ biểu diễn ngoài đời thực. Bản thảo Heege là một trong những bằng chứng đầu tiên về cuộc đời và công việc của một người hát rong có thật.

Tiến sĩ James Wade nói bản thảo cung cấp cái nhìn sâu sắc về một người hát rong có thật thời trung cổ. Ảnh: Đại học Cambridge.

Tiến sĩ Wade, từ khoa tiếng Anh của Cambridge và Đại học Girton, nói rằng hầu hết “thơ ca, bài hát và cách kể chuyện thời trung cổ đã bị mất”.

Ông nói tiếp: “Các bản thảo thường có tính bảo tồn di sản nghệ thuật cao. Nhưng bản thảo này rất khác biệt. Nó điên rồ và gây khó chịu, nhưng cũng có giá trị”. Hài kịch độc lập luôn liên quan đến việc chấp nhận rủi ro. Họ chọc phá mọi người, từ quyền cao chức trọng đến địa vị thấp trong xã hội.

Các văn bản bao gồm một câu chuyện tình lãng mạn có vần điệu mang tên “Cuộc săn thỏ rừng”, một bài nói chuyện bằng văn xuôi và một câu thơ vô nghĩa có tính ám chỉ Trận chiến Brackonwet.

Chúng được sao chép vào khoảng năm 1480 bởi Richard Heege, một giáo sĩ gia đình và gia sư cho một gia đình ở Derbyshire có tên là Sherbrookes. Bản thảo này sao chép công việc của một nghệ sĩ hát rong vô danh biểu diễn gần biên giới Derbyshire-Nottinghamshire.

Tài liệu châm biếm độc đáo

Wade tin rằng người hát rong đã viết ra một phần công việc của anh ta vì rất khó nhớ lại những chi tiết, trình tự hoạt động của người rát rong. Wade nói: “Ở đây chúng ta có một nghệ sĩ giải trí tự lập với rất ít học vấn đang tạo ra tài liệu thực sự độc đáo, châm biếm. Để có được cái nhìn sâu sắc về một người như thế trong thời kỳ này là vô cùng hiếm và thú vị”.

Tranh siêu thực vẽ người hát rong của họa sĩ Remedios Varo. Ảnh: wikiart.
Tranh siêu thực vẽ người hát rong của họa sĩ Remedios Varo. Ảnh: wikiart.

Trong bản thảo, săn thỏ là một bài thơ về nông dân, “đầy những trò đùa và những trò lố bịch”. Wade nói rằng một cảnh gợi nhớ đến bản thảo Kẻ giết thỏ vùng Caerbannog của Monty Python.

Bài giảng gọi khán giả là “những sinh vật bị nguyền rủa” và bao gồm các đoạn từ các bài hát uống rượu. “Đây là một nghệ sĩ hát rong nói với khán giả của mình, có lẽ là những người có địa vị xã hội rất khác nhau, hãy say và vui vẻ với nhau”, Wade nói.

Trận chiến Brackonwet có sự tham gia của Robin Hood cũng như những chú gấu, chiến đấu với ong vò vẽ và những chú lợn tiệc tùng. Bài thơ kể tên một số ngôi làng gần biên giới Derbyshire-Nottinghamshire.

Nghiên cứu của Wade được công bố vào giữa tháng 6 trên tạp chí The Review of English Studies.